Tác giả: Thanh Hai

Theo đó, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2024, đồng thời biến đau thương thành hành động trước sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu bộ, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt, hiệu quả các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong tháng 7 và quý 3-2024.

Cụ thể, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục tập trung tháo gỡ kịp thời khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Thủ tướng giao Bộ Tài chính triển khai hiệu quả các chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền sử dụng đất, giảm thuế suất thuế giá trị gia tăng, giảm phí, lệ phí đã được ban hành. Khẩn trương nghiên cứu tác động, hoàn thiện, đề xuất Chính phủ Nghị định về mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước trong tháng 7.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sử dụng hiệu quả các công cụ điều hành để điều tiết tỷ giá, lãi suất, phù hợp với diễn biến tình hình kinh tế vĩ mô và mục tiêu đề ra, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế; tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát rủi ro nợ xấu, triển khai hiệu quả các biện pháp xử lý nợ xấu, nâng cao chất lượng tín dụng. Tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên; thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, tập trung cho các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng kinh tế, ưu tiên hạn mức tín dụng cho các tổ chức tín dụng hoạt động hiệu quả, nhất là cho nhà ở xã hội, tăng trưởng xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn… Phối hợp với các cơ quan liên quan thúc đẩy gói tín dụng nhà ở xã hội 120.000 tỷ đồng, gói tín dụng hỗ trợ nông, lâm, thủy sản 30.000 tỷ đồng…

Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, lấy đầu tư công để kích hoạt dẫn dắt đầu tư tư, thúc đẩy hợp tác công tư; kịp thời điều chuyển vốn từ các nhiệm vụ, dự án không đủ điều kiện để giải ngân hoặc giải ngân chậm để bổ sung cho các nhiệm vụ, dự án có khả năng giải ngân nhanh và có nhu cầu bổ sung vốn theo quy định; khẩn trương hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư các dự án dự kiến khởi công mới cuối năm 2024; khắc phục các bất cập để giải ngân nhanh hơn, sử dụng hiệu quả hơn vốn ODA; kiên quyết xử lý các trường hợp cố tình chậm tiến độ giao, thực hiện, giải ngân vốn, tiêu cực, tham nhũng, thất thoát, lãng phí.

Cũng theo chỉ đạo, Thủ tướng yêu cầu tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính ngân sách nhà nước. Bộ Tài chính quyết liệt triển khai chuyển đổi số, quy định về hóa đơn điện tử, nhất là đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong thu, chi ngân sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý thu, chi ngân sách nhà nước; bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, mở rộng cơ sở thu và chống thất thu thuế, nhất là từ thương mại điện tử để bù đắp số thu bị giảm do thực hiện các chính sách hỗ trợ, hoàn thành dự toán thu được giao ở mức cao nhất.

Tiếp tục triệt để tiết kiệm, cắt giảm chi thường xuyên để dành cho chi đầu tư phát triển và an sinh xã hội. Các bộ, cơ quan, địa phương thực hiện nghiêm yêu cầu tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024; kiên quyết cắt giảm các khoản dự toán chi thường xuyên đã giao nhưng đến hết ngày 30-6-2024 chưa phân bổ.

Song song đó, đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu, phát triển thị trường trong nước, bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh lương thực. Các bộ, cơ quan, địa phương chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định về kê khai giá, niêm yết giá, công khai thông tin về giá. Thúc đẩy sản xuất, bảo đảm cung ứng đầy đủ nhu cầu, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng, nhất là đối với các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, điện, xăng dầu….

Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương kịp thời có giải pháp quản lý, điều tiết sản xuất, ổn định cung cầu các mặt hàng, nhất là lương thực, thực phẩm, năng lượng và hàng hóa thiết yếu khác, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, cung ứng đủ điện, xăng dầu trong mọi tình huống. Thực hiện hiệu quả các chính sách đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng trong nước, thúc đẩy phân phối hàng hóa qua nền tảng số, thương mại điện tử.

Bộ NN-PTNT chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương triển khai các giải pháp đẩy mạnh sản xuất kinh doanh các mặt hàng lương thực, thực phẩm, làm cho nguồn cung dồi dào, đầy đủ, đẩy mạnh xuất khẩu nông sản.

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương theo dõi sát tình hình, chủ động dự báo, tính toán và cập nhật kịch bản lạm phát để xây dựng kịch bản điều hành giá tổng thể. Các bộ, cơ quan, địa phương chủ động đánh giá kỹ tác động đến lạm phát, tính toán, chuẩn bị sẵn sàng các phương án, lộ trình điều chỉnh giá các hàng hoá, dịch vụ do Nhà nước quản lý khi có dư địa và điều kiện cho phép, với mức độ, thời điểm phù hợp, tránh dồn vào cùng một thời điểm.

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước triển khai quyết liệt, hiệu quả chiến lược phát triển, kế hoạch sản xuất kinh doanh đã đề ra, thể hiện rõ hơn vai trò dẫn dắt, tạo động lực, mở đường, thúc đẩy các thành phần kinh tế khác phát triển, đóng góp tích cực hơn vào bảo đảm các cân đối lớn về điện, xăng dầu, khí đốt nói riêng và vào phát triển kinh tế – xã hội năm 2024 nói chung.

Hanna Jokinen, Phó chủ tịch, bộ phận chuẩn bị hàng tồn kho và Tái chế xơ sợi của Valmet, và Hannu Lätti, Giám đốc kinh doanh, bộ phận Giải pháp tự động hóa và Internet công nghiệp của Valmet, giải thích cách sử dụng các phương pháp chuyên sâu để tối ưu hóa sản xuất giấy bìa dựa trên xơ sợi tái chế.

Lätti giải thích rằng “Theo truyền thống, các nhà sản xuất giấy bìa hiểu biết rất ít về mức chất lượng thực của các kiện nguyên liệu thô họ nhận được”. “Khi một kiện hàng được đưa lên băng chuyền của nhà máy OCC, thông thường họ sẽ chỉ biết danh nghĩa của kiện nghiên liệu dựa trên khu vực lưu trữ. Nghĩa là quá trình sản xuất giấy bìa được dựa trên các giả định về thành phần nguyên liệu thô. Do áp lực tái chế thêm nhiều loại nguyên liệu thô, như cốc giấy hoặc bao bì thực phẩm từ các loại xơ sợi khác, dẫn đến một số thay đổi phù hợp trong quy trình. Tuy nhiên, với các công cụ tiên tiến ngày nay, chất lượng nguyên liệu thô có thể được thay đổi theo nhiều cách thông minh”.

Jokinen cho biết “Đối với ý tưởng từ OCC đến giấy bìa, chúng tôi hướng đến mục tiêu tối ưu toàn bộ quá trình từ nguyên liệu thô đến sản phẩm cuối cùng cho mọi phân khúc giấy bìa” “Chúng tôi có đa dạng loại máy phân tích cho phép theo dõi quá trình phát triển nguyên vật liệu xuyên suốt từ nguyên liệu thô mới hoặc tái chế đến sản phẩm cuối cùng”.

Đối với ý tưởng từ OCC đến giấy bìa, chúng tôi hướng đến mục tiêu tối ưu toàn bộ quá trình từ nguyên liệu thô đến sản phẩm cuối cùng cho mọi phân khúc giấy bìa

Dữ liệu chính xác từ mọi xe tải chở kiện nguyên liệu

Mỗi xe tải chở kiện nguyên liệu được giao kèm hồ sơ gồm ID và phân loại danh nghĩa. Tuy nhiên, mức phân loại không nêu chính xác thành phần hay chất lượng của kiện. “Một phần thiếu yếu của cân bằng khối lượng chi tiết và tính toán năng suất đó là biết được chất lượng của kiện OCC đang cung cấp cho nhà máy”, Lätti nói, “Bạn cần có thông tin chính xác về chất lượng kiện nguyên liệu thô và chất lượng xơ sợi để quản lý các biến đổi về chất lượng và tối ưu hóa dây chuyền của bạn”

“Chúng tôi có thể đo chất lượng kiện nguyên liệu bằng Máy kiểm tra kiện Valmet. Công nghệ này lấy mẫu từ các kiện trong mỗi xe tải đến nhà máy và phân tích kiện nhờ công nghệ hồng ngoại gần. Điều này cho chúng ta dữ liệu về hàm lượng tro, độ ẩm, lượng nhựa và cả hàm lượng lignin của kiện hàng trong tải đó. Hệ thống quản lý bãi tự động liên kết với dữ liệu với ID tải trọng của xe chở kiện và sử dụng GPS để theo dõi, tải kiện sẽ được chỉ định vị trí chính xác trong bãi lưu trữ dựa vào chất lượng và hàm lượng, ví dụ như hàm lượng nhựa. Điều này có nghĩa là người quản lý sản xuất có thể chọn tải kiện phù hợp với nhu cầu sản xuất nhờ chất lượng và hàm lượng của kiện”.

Tối đa hóa năng xuất OCC

Ý tưởng từ OCC đến Giấy bìa dựa trên dữ liệu thu thập được trong quá trình sản xuất. Jokinen cho biết “Khi chúng tôi kết hợp dữ liệu dòng chảy, nồng độ, và chất lượng xơ sợi với dữ liệu của nguyên liệu thô, chúng tôi có cơ hội quản lý chất lượng năng suất của nguyên liệu thô trong dây chuyền OCC”, “Chúng tôi có thể dùng phép tính cân bằng khối lượng nâng cao, cho phép chúng tôi ước tính và tối đa hóa sản lượng OCC. Với phương pháp này, chúng tôi sử dụng dữ liệu từ phép đo quy trình, cảm biến và máy phân tích chất lượng lắp đặt trên dây chuyền tạo ra mô hình cân bằng khối lượng của toàn bộ nhà máy OCC”.

“Chúng tôi sử dụng phương pháp và công nghệ Tối ưu hóa nhà máy toàn diện của Valmet để xây dựng mô hình, và kết hợp tất cả khâu vận hành để hiểu mối quan hệ giữa các quá trình. Chúng tôi vận hành mô hình theo thời gian thực, song song với quy trình vật lý trong thực tế. Bằng cách sử dụng song sinh kỹ thuật số (Digital Twin) của nhà máy OCC, chúng tôi có thông tin chính xác, theo thời gian thực về tổng cân bằng khối lượng, cho phép ước tính chính xác năng suất nhà máy OCC. Thông tin này là điều cơ bản để tối ưu và tối đa năng suất OCC mà không ảnh hưởng đến chất lượng giấy bìa hay sự ổn định trong sản xuất.

Đo lường chất lượng xơ sợi trực tuyến

“Để đo lường chất lượng xơ sợi, chúng ta có thể lắp đặt máy phân tích chất lượng xơ sợi trong toàn bộ quy trình, như Máy phân tích Valmet Fiber Furnish và Valmet Pulp Expert. Những loại máy phân tích chuyên sâu này cho chúng ta rất nhiều thông tin về chất lượng và sự phát triển của xơ sợi, và với máy Valmet Pulp Expert có cả thông tin về độ bền của tờ giấy” Jokinen nói “Chúng tôi kết hợp dữ liệu về chất lượng kiện với chất lượng xơ sợi, và cảm biến dây từ dây chuyền sản xuất khác để tính các dự đoán của độ bền cuối cùng và các thông số chất lượng khác,” Latte nói thêm, “Chúng tôi liên kết dữ liệu chất lượng của kiện và xơ sợi và dữ liệu chất lượng xơ sợi cuối vì nó cho phép chúng tôi phản ứng nhanh và thích nghi với chất lượng xơ sợi. Nếu bạn chỉ nhìn vào sự thay đổi của chất lượng giấy bìa, việc kiểm soát chủ động của kiện sẽ chậm trễ.

Tối ưu hóa toàn bộ dây chuyền sản xuất

Với các phương pháp này, dữ liệu từ mỗi giai đoạn sản xuất có thể được liên kết và được dùng để tối ưu hóa năng suất dây chuyền OCC cùng với chất lượng xơ sợi giấy bìa. “Về nguyên tắc, cách tiếp cận này có thể được mở rộng ngoài dây chuyền OCC và máy giấy bìa xa hơn dọc theo dây chuyền sản xuất, cũng như để tích hợp dữ liệu chất lượng từ nhà máy sóng giấy. Điều này sẽ ra nhiều khả năng mới cho việc tối ưu hóa”. Lätti kết luận.

Valmet & ATZ Solution

Số liệu sáng nay cho thấy GDP Trung Quốc quý II tăng chậm hơn đầu năm và thấp hơn dự báo của giới phân tích.

Theo số liệu từ cơ quan Hải quan, trong tháng 6, Việt Nam nhập khẩu 886.000 tấn thép cuộn cán nóng (HRC), bằng 151% sản xuất trong nước. Trong đó, lượng thép nhập từ Trung Quốc chiếm 77%. Giá nhập khẩu từ Trung Quốc bình quân là 560 USD/tấn, thấp hơn các quốc gia khác 45-108 USD/tấn.

Lũy kế 6 tháng, sản lượng thép HRC nhập khẩu lên đến gần 6 triệu tấn, tăng 32% so với cùng kỳ 2023. Lượng nhập khẩu này bằng 173% so với sản xuất trong nước.

Trong đó, lượng thép nhập từ Trung Quốc chiếm 74%, còn lại từ Đài Loan, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và các quốc gia khác. Giá trị kim ngạch nhập khẩu đạt 3,46 tỷ USD, riêng Trung Quốc chiếm 2,5 tỷ USD.

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), nhu cầu thép HRC tại Việt Nam vào khoảng 12-13 triệu tấn/năm. Công suất của các nhà máy sản xuất trong nước hiện khoảng 9 triệu tấn.

“Việc thép nhập khẩu ồ ạt tràn vào Việt Nam, sản lượng nhập có thời điểm gấp gần 200% sản xuất trong nước khiến thị phần bán hàng thép cán nóng của doanh nghiệp mất vào tay hàng nhập khẩu. Thị phần bán hàng HRC của doanh nghiệp trong nước như Hòa Phát và Formosa đã giảm từ mức 42% năm 2021 xuống 30% vào 2023”, hiệp hội đánh giá.

Trong khi đó, đơn vị này cho biết doanh nghiệp trong nước lại không khai thác được hết công suất thiết kế do phải cạnh tranh với sản phẩm giá rẻ nhập khẩu có dấu hiệu bán phá giá.

Trong năm 2023, sản xuất của doanh nghiệp sản xuất thép cán nóng của Việt Nam chỉ đạt 6,7 triệu tấn, tương đương 79% công suất thiết kế, giảm mạnh so với mức 86% của năm 2021. Trong khi đó năm 2023, lượng thép HRC nhập khẩu lên đến 9,6 triệu tấn, gấp 1,5 lần sản xuất trong nước.

Đặc biệt, lượng thép HRC nhập khẩu 6 tháng vẫn tiếp tục tăng mạnh, gấp 1,7 lần sản xuất trong nước là một thực trạng đáng báo động.

Theo VSA, hiện nay lượng sản xuất thép của các nước láng giềng như Thái Lan, Indonesia chỉ đáp ứng lần lượt là 43% và 37% nhu cầu tiêu thụ. Từ năm 2019, hai quốc gia này đã có thuế chống bán phá giá bên cạnh thuế nhập khẩu MFN đang duy trì.

Trong khi đó, năng lực sản xuất thép HRC tại Việt Nam đã đáp ứng 70% nhu cầu tiêu thụ (8,5/12 triệu tấn) và nhưng hiện nay lại không có thuế nhập khẩu MFN và chưa có hàng rào thuế quan nào khác để bảo vệ sản xuất trong nước.

“Điều này dẫn đến thị trường Việt Nam đang là chỗ trũng cho hàng nhập khẩu từ các nước lân cận, đồng thời có thể bị lợi dụng làm nền tảng để các cường quốc thép xuất khẩu sang các thị trường Âu Mỹ”, VSA đánh giá.

Hiệp hội cho rằng ngành thép Việt Nam, đặc biệt là sản xuất thép chất lượng cao và thép HRC khá thiệt thòi do trước đây không sản xuất được nên các hiệp định, cam kết quốc tế đều đang có mức thuế nhập khẩu bằng 0%.

“Những năm gần đây, ngành thép Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ, tự chủ được nhiều sản phẩm chất lượng cao, đặc biệt là thép cán nóng. Việt Nam hiện đang có vị thế dẫn đầu Đông Nam Á về sản xuất thép. Do vậy, Chính phủ và các bộ ngành cần có biện pháp kịp thời để bảo vệ sản xuất trong nước”, hiệp hội đề nghị.

Nguồn: Báo dân trí

Thưa ông, kiến nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư với Chính phủ về lựa chọn kịch bản điều hành cao đang gửi đi những thông điệp tích cực. Con số này cao hơn khá nhiều so với dự báo 6-6,3% của nhiều tổ chức quốc tế về tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2024. Ông suy nghĩ thế nào về kịch bản này?

Trước hết, phải hiểu kịch bản tăng trưởng mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra không phải là dự báo tăng trưởng như các tổ chức quốc tế, trong nước đưa ra, mà là kịch bản điều hành của Chính phủ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa ra 2 kịch bản: một là tăng trưởng cả năm đạt 6,5%, mức cận trên của mục tiêu Quốc hội giao; hai là tăng trưởng cả năm đạt 7%, cao hơn kịch bản tại Nghị quyết 01/2024/NQ-CP.

Đáng nói là, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Chính phủ chọn kịch bản cao. Tôi đánh giá cao việc lựa chọn kịch bản cao và điều này thể hiện quyết tâm rất cao của Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ trong điều hành, vì đồng nghĩa sẽ có những giải pháp, liều lượng, mức độ đủ mạnh, rồi các giải pháp bổ sung cho 6 tháng cuối năm.

Tuy nhiên, tôi cho rằng, đây là kịch bản tăng trưởng có điều kiện, chứ không phải đơn giản là tự nhiên theo chu kỳ quý III, quý IV thường tăng trưởng cao hơn các quý đầu năm. Tất nhiên, cơ sở của kịch bản cao là có. Đó là bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước có nhiều diễn biến tích cực, kinh tế vĩ mô trong nước ổn định, niềm tin kinh doanh của các nhà đầu tư nước ngoài với Việt Nam cải thiện đáng kể…

Nhưng đi sâu vào số liệu, thì có những thách thức. Tăng trưởng của từng ngành, từng địa phương chưa đồng đều. Có ngành phục hồi tích cực, như sản xuất điện tử…; có ngành mới có dấu hiệu phục hồi và có ngành chỉ dừng lại ở thế giảm bớt khó khăn, như sản xuất phương tiện vận tải… Tương tự, có địa phương duy trì tăng trưởng cao, nhưng nhiều địa phương, thậm chí những địa phương từng là động lực tăng trưởng, lại chậm lại rõ rệt.

Kết quả điều tra về các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cũng cho thấy, khó khăn giảm đi không nhiều so với năm ngoái. Đặc biệt, khi đơn hàng vừa trở lại thì khó khăn về tuyển dụng lao động, về nguồn cung nguyên vật liệu lại nổi lên. Chưa kể, áp lực chi phí gia tăng đáng kể khi giá cả, lãi suất, tỷ giá đang chịu nhiều sức ép ở các tháng cuối năm, sự đình trệ trong hoạt động của nhiều dự án. Những tồn tại về trái phiếu doanh nghiệp, phòng cháy, chữa cháy, hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT)… vẫn còn.

Về tình hình doanh nghiệp, dù số liệu đã đảo chiều, với số doanh nghiệp gia nhập và trở lại thị trường cao hơn số doanh nghiệp rút lui trong 6 tháng đầu năm, nhưng sức còn yếu và chưa thể trở lại vai trò là động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế trong năm nay…

Trong các giải pháp để thực hiện được kịch bản cao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Chính phủ tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ và làm mới các động lực tăng trưởng về đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng và khai thác tối đa các động lực tăng trưởng mới từ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh… Những giải pháp này có hóa giải được các thách thức mà ông vừa đề cập?

Trước tiên, phải nhấn mạnh, kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm đang bám rất sát định hướng điều hành kinh tế năm nay của Quốc hội, Chính phủ là ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô. Các dấu hiệu tăng trưởng, phục hồi hay giảm bớt khó khăn đang là dư địa rất tốt để Chính phủ tiếp tục giữ quan điểm điều hành này trong các tháng cuối năm.

Tuy nhiên, việc đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP theo quyết nghị của Quốc hội là 6,5%, chứ chưa nói đến 7%, đang rất thách thức, như nêu ở trên. Tôi cho rằng, Chính phủ đã biết. Các báo cáo của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đều chỉ rõ thách thức và theo đó, nhiều giải pháp đang được đưa ra, có giải pháp trước mắt, có giải pháp lâu dài.

Song ở thời điểm này, tôi muốn ưu tiên và tập trung các giải pháp khơi thông kịp thời và tận dụng hiệu quả hơn các nguồn lực và cơ hội chúng ta đang có. Thử nhìn lại, ta có nhiều nguồn lực và cơ hội hiện hữu có thể đóng góp vào tăng trưởng ngay trong các tháng cuối năm, cũng như năm tới.

Trước hết là về đầu tư công. Trong dịch bệnh và giai đoạn phục hồi, với Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội, đầu tư công thực sự là động lực tăng trưởng khi các khu vực kinh tế khác bị dừng lại, đình trệ. Năm nay và nhất là năm tới, khi Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế – xã hội kết thúc, đầu tư công dần trở về quỹ đạo bình thường trong vai trò là vốn mồi, nguồn vốn đầu tư quan trọng tạo lập nền tảng về cơ sở hạ tầng, hỗ trợ đầu tư tư nhân, đầu tư FDI…

Như vậy, nếu lúc này tận dụng hiệu quả và thực hiện đúng, đầy đủ hơn kế hoạch đầu tư công trong năm nay, sẽ đóng góp lớn cho tăng trưởng. Chậm có nghĩa là không hiệu quả, nhất là ở góc độ đóng góp vào tăng trưởng ngay trong năm nay, tạo tiền đề cho tăng trưởng năm tới. Hay như chương trình phát triển hơn 1 triệu căn nhà ở xã hội – đây vừa là cơ hội và động lực tăng trưởng, vừa có mục tiêu xã hội rất lớn, nhưng kết quả thực hiện vẫn còn hạn chế, khó khăn, bất cập, chưa như mong muốn và kỳ vọng.

Về khơi thông nguồn lực, với các dự án đầu tư dở dang của khu vực tư nhân, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, gỡ được khó khăn, vướng mắc càng sớm, thì đóng góp vào phục hồi và tăng trưởng càng nhanh, tỷ lệ rất đáng kể. Thực tế, nguồn lực và cơ hội đầu tư của khu vực tư nhân bị ách tắc ở đây rất lớn. 6 tháng đầu năm 2024, tốc độ tăng trưởng đầu tư tư nhân dù có cải thiện rất đáng kể (6,7% so với mức 1,8% của cùng kỳ năm 2023), nhưng vẫn thấp, chỉ bằng một nửa so với các năm trước dịch bệnh.

Thưa ông, giải pháp tháo gỡ ách tắc cho các dự án đầu tư được Chính phủ đặc biệt quan tâm, với hoạt động của các tổ công tác ở Trung ương và địa phương… Liệu có cần lưu ý thêm điều gì không?

Đúng là Chính phủ đã rất quyết liệt, quyết tâm giải quyết và kết quả đạt được đã có. Ví dụ, việc áp dụng sớm Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản được kỳ vọng sẽ tháo gỡ vướng mắc cho nhiều dự án. Song Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương cần nỗ lực và đảm bảo ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn, nâng cao hiệu quả thực thi.

Song song với phát triển dự án mới, cần xử lý, tháo gỡ kịp thời, hiệu quả các dự án tồn đọng. Quốc hội đang thực hiện giám sát thị trường bất động sản và nhà ở xã hội để tìm thêm giải pháp gỡ khó. Ngoài ra, dù đã có nhiều biện pháp, nhưng cũng có các dự án chậm đi vào hoạt động do vướng thủ tục về phòng cháy, chữa cháy, phải có cách nào để sớm xử lý dứt điểm, khơi thông nguồn lực này.

Để tháo gỡ hiệu quả các khó khăn, cần tính tới giải pháp đột phá, nhưng dễ thực hiện, thực hiện được nhanh, như việc tự động gia hạn thời gian triển khai dự án bằng thời gian dịch bệnh (thêm 3 – 5 năm) sẽ tạo thuận lợi cho nhà đầu tư tiếp tục triển khai dự án, vừa để giảm áp lực thực thi, chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và cơ quan nhà nước trong giải quyết thủ tục. Chúng ta đã có thực tiễn và kết quả cho thấy, các giải pháp “tự động thực hiện” luôn có tác động tích cực, hiệu quả ngay. Bài học thấy rõ từ quyết định gia hạn tự động đăng kiểm phương tiện vận tải, hỗ trợ người lao động trong đại dịch…

Quốc hội, Chính phủ đã thực thi nhiều biện pháp hỗ trợ chi phí cho doanh nghiệp, như kéo dài thời gian giảm 2% thuế suất thuế VAT; tiếp tục giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất cho doanh nghiệp, người dân; giảm mức thu đối với khoảng 36 khoản phí, lệ phí…

Tuy nhiên, tôi nhấn mạnh đến yêu cầu thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về cải cách thể chế, đảm bảo hiệu quả thực thi, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp cho rằng, chi phí tuân thủ quá lớn và có thể giảm được; nếu rà soát và kiểm soát tốt chi phí này, bãi bỏ những chi phí không hợp lý, thì doanh nghiệp có thêm nguồn lực, cơ hội để trở lại, phục hồi, như khoản tiền ký quỹ nhập khẩu phế liệu giấy, thép… (trong nền kinh tế tuần hoàn, đây không nên coi là phế liệu nữa).

Cuối cùng, phải nhắc tới giải pháp hiệu quả trong thúc đẩy thực thi công vụ. Tôi cho đây là một vấn đề quan trọng.

Thực tế, trong số nguyên nhân khiến các dự án đang triển khai bị ngưng trệ, có lý do từ các quyết định rà soát lại quy trình, thủ tục của các cơ quan quản lý? Ông nhìn nhận thế nào về việc này?

Tôi đã chia sẻ nhiều lần về điều này. Trong một số trường hợp có thể cần thiết, nhưng cần phải có nguyên tắc nhất định. Việc rà soát, đánh giá các hoạt động công vụ đã thực hiện phải đảm bảo nguyên tắc không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của hoạt động công vụ, cũng như hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp. Trong thời điểm hiện nay, yêu cầu này càng cần phải nhấn mạnh. Phải đặt mục tiêu rà soát là để hỗ trợ, để khơi thông các nguồn lực, tăng cường hiệu quả các nguồn lực, chứ không phải lại làm đình trệ dự án, đình trệ hoạt động. Làm rõ như vậy sẽ có giải pháp và ứng xử phù hợp.

Thêm nữa, trong quá trình rà soát, tôi đề xuất xem xét các giải pháp hỗ trợ theo hướng “tự động” như tôi đã gợi ý bên trên. Điều quan trọng, yêu cầu, nguyên tắc rà soát này đòi hỏi thống nhất về nhận thức, trách nhiệm, nỗ lực rất lớn đội ngũ công chức, các cơ quan thực thi công vụ của các cấp, các ngành.

Nguồn: Báo đầu tư