Tác giả: Thanh Hai

Kỳ vọng rất lớn, kết quả rất thấp, nhận xét này được đoàn giám sát của Quốc hội dành cho gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại, theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội.

Kết quả giám sát của Đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế – xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”, là nội dung được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét vào sáng 22/4.

Ý kiến nhiều chiều từ khi Nghị quyết đang còn dự thảo, đến khi thực hiện, chính sách hỗ trợ lãi suất (2%/năm) tối đa 40 nghìn tỷ đồng qua hệ thống ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, có thể coi là thất bại.

Đoàn giám sát cho biết, số liệu thực hiện đến ngày 31/12/2023, số hỗ trợ lãi suất của chính sách đạt khoảng 1.218 tỷ đồng cho gần 2.300 khách hàng, chỉ bằng 3,05% gói hỗ trợ.

Đoàn giám sát nhấn mạnh, gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại là một trong những giải pháp được kỳ vọng rất lớn trong hỗ trợ doanh nghiệp, người dân giảm chi phí kinh doanh, khôi phục sản xuất, hỗ trợ phục hồi, phát triển kinh tế; Tuy nhiên, kết quả thực hiện đạt rất thấp, không đi vào thực tế cuộc sống, kết quả thực hiện chỉ đạt 3,05% tổng quy mô nguồn lực (40.000 tỷ đồng).

“Đây là nội dung cần rút kinh nghiệm và làm rõ trách nhiệm của các cơ quan trong việc nghiên cứu, dự báo, đề xuất chính sách không sát với thực tiễn, gây lãng phí nguồn lực, làm giảm hiệu quả của Chương trình”, báo cáo nêu rõ.

Đề cập nguyên nhân, đoàn giám sát dẫn báo cáo của Chính phủ, là khách hàng đủ điều kiện nhưng lựa chọn không thụ hưởng chính sách, chủ yếu do tâm lý e ngại công tác thanh tra, kiểm tra (đặc biệt là doanh nghiệp), cân nhắc giữa lợi ích từ việc được hỗ trợ lãi suất và chi phí phát sinh nếu nhận hỗ trợ lãi suất (phải theo dõi hồ sơ, chứng từ, tuân thủ các thủ tục hậu kiểm, thanh tra, kiểm toán, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền). Đồng thời, khách hàng có tâm lý lo ngại trường hợp bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định phải thu hồi số tiền hỗ trợ lãi suất do số tiền này đã được hạch toán vào lợi nhuận doanh nghiệp và chia cổ tức cho cổ đông.

Nguyên nhân nữa là khó khăn trong việc xác định đối tượng khách hàng thuộc diện “có khả năng phục hồi” theo quy định tại Nghị quyết 43 trong khi các văn bản hướng dẫn không có tiêu chí cụ thể. Khách hàng mặc dù có khả năng trả nợ nhưng cũng không thể khẳng định có khả năng phục hồi, khách hàng được hỗ trợ lãi suất nhưng tình hình sản xuất kinh doanh suy giảm, ảnh hưởng đến các tiêu chí nêu trên làm cho ngân hàng thương mại và khách hàng e ngại bị các cơ quan thanh tra, kiểm tra đánh giá trục lợi chính sách.

Năm 2022, tình hình kinh tế xã hội nói chung và hoạt động kinh doanh của các đối tượng ngành, lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất nói riêng có nhiều chuyển biến so với thời điểm ban hành Nghị quyết 43 và Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ, nhiều doanh nghiệp trở lại hoạt động bình thường sau dịch COVID-19 dẫn đến nhu cầu được hỗ trợ có thể thay đổi so với thời điểm ban hành chính sách (thay vì nhu cầu hỗ trợ lãi suất thì có nhu cầu được hỗ trợ trực tiếp hoặc giảm thuế, phí, lệ phí).

Nhiều hộ gia đình sản xuất, kinh doanh vay vốn tại các ngân hàng thương mại, tuy nhiên không đăng ký hộ kinh doanh nên không thuộc đối tượng hỗ trợ

Một số khách hàng có năng lực tài chính, lịch sử tín dụng tốt, được ngân hàng thương mại cho vay với lãi suất ưu đãi nên lựa chọn không thụ hưởng chính sách do tự đánh giá đã được cho vay với lãi suất phù hợp theo các chương trình ưu đãi của ngân hàng thương mại.

Bên cạnh những nguyên nhân Chính phủ đã nêu, báo cáo nêu rõ, qua giám sát cho thấy, công tác hướng dẫn triển khai thực hiện chính sách còn nhiều lúng túng.

Theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, một số ngân hàng thương mại ban hành văn bản nội bộ hướng dẫn còn chậm (MBBank, NCB, VIB, HSBC, Publicbank), chưa thực sự chú trọng tập huấn, hướng dẫn đào tạo nội bộ (NCB).

Một số ngân hàng chưa thực sự chủ động tiếp cận, đồng hành, hướng dẫn khách hàng hiểu đúng, đủ về chính sách , chưa kịp thời khắc phục, báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh chính sách khi có vướng mắc phát sinh.

Vẫn theo đoàn giám sát, công tác truyền thông chưa thực sự được chú trọng, chưa mang tính định hướng, không đẩy mạnh truyền thông sâu rộng đến từng khách hàng đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất.

Dẫn lại thông tin từ Ủy ban Kinh tế, đoàn giám sát nêu, kết quả khảo sát doanh nghiệp của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chỉ có 29,5% doanh nghiệp biết tới chính sách này, trong đó có khoảng 2% doanh nghiệp đã nhận được khoản vay theo Chương trình hỗ trợ lãi suất 2%. Có tới 56,7% doanh nghiệp gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục tiếp cận khoản vay theo gói hỗ trợ này. Đa số các doanh nghiệp cho biết điều kiện cho vay khó khăn là trở ngại lớn nhất đối với các doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục tiếp cận khoản vay theo gói hỗ trợ lãi suất 2%.

Theo đoàn giám sát, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có trách nhiệm trong tham mưu đề xuất, báo cáo Quốc hội xem xét quyết định chính sách chưa sát với thực tiễn, trong đó có gói hỗ trợ lãi suất 2%.

Nguồn: Báo đầu tư

Vốn chảy vào các dự án thượng nguồn

Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho Yi Da Denim Mill  (VN) Co.Ltd triển khai dự án sản xuất các sản phẩm dệt may tại Khu công nghiệp Dệt may Rạng Đông (Nghĩa Hưng) được Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Nam Định cấp trong tháng 2/2024. Theo giấy chứng nhận, Dự án có tổng vốn đăng ký 1.467 tỷ đồng, chia làm 3 giai đoạn.

Giai đoạn I của Dự án có mức đầu tư hơn 880 tỷ đồng, thực hiện đầu tư sản xuất vải có nhuộm, vải không nhuộm và quần áo, sẽ đi vào sản xuất chính thức từ quý III/2026. Các giai đoạn sau của Dự án dự kiến được thực hiện từ quý IV/2026 đến quý IV/2030. Đây là dự án được đầu tư bởi Tập đoàn Crystal, Hồng Kông (Trung Quốc).

Trước khi đầu tư dự án ở Nam Định, Tập đoàn Crystal đã có nhà máy hoạt động tại Hải Dương, Hải Phòng, Bắc Giang, Phú Thọ và Bình Dương, với tổng doanh thu xuất khẩu tại Việt Nam khoảng 1 tỷ USD, giải quyết việc làm cho 40.000 lao động.

Công ty khóa kéo hàng đầu thế giới YKK đã đầu tư thêm nhà máy thứ hai tại Việt Nam, đặt tại Khu công nghiệp Đồng Văn (Hà Nam), với quy mô và công nghệ hiện đại hơn hẳn nhà máy đã đầu tư tại Đồng Nai. Ông Yuji Furukawa, Tổng giám đốc YKK Việt Nam cho biết, sau 25 năm hiện diện, YKK Việt Nam tăng sản lượng dây khóa kéo gấp 100 lần, tăng số lượng nhân sự gấp bảy lần, với 2.800 người.

Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) nhận định, vốn FDI vào lĩnh vực dệt may tăng nhanh trong quý IV/2023 và quý I/2024l. Trong khi các dự án vải, khoá kéo, chỉ may mở rộng đầu tư, thì vốn vào ngành sợi có sự chững lại. Một số dự án đã đầu tư trong năm 2022-2023 bắt đầu hoàn thành, đưa vào sản xuất, giúp nâng cao năng lực cung ứng của ngành và tạo cú hích cho các dự án mới.

Mới đây, Tập đoàn SAB (Trung Quốc) đưa vào hoạt động Nhà máy công nghiệp SAB Việt Nam tại Khu công nghiệp Bỉm Sơn (Thanh Hóa). Nhà máy được khởi công từ tháng 7/2022, có quy mô diện tích 66,44 ha, tổng vốn đầu tư khoảng 62 triệu USD. Nhà máy chuyên sản xuất phụ kiện quần áo như dây khóa kéo kim loại, dây khóa kéo nhựa, dây khóa kéo nylon, cúc nhựa, cúc kim loại… Dự án đi vào vận hành giúp làm giảm nhập khẩu các loại nguyên liệu này của ngành dệt may.

Cú hích từ các FTA

Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Vitas đánh giá, nhiều nhà sản xuất dệt may quốc tế đã và đang mở rộng hoạt động tại Việt Nam để tận dụng lợi thế về môi trường đầu tư, lao động và độ mở của nền kinh tế ngày càng lớn. “Tôi cho rằng, loạt hiệp định thương mại tự do (FTA), nhất là FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP mà Việt Nam là thành viên là động lực thu hút các nhà đầu tư trong nước, cũng như nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào phân khúc nguồn cung thiếu hụt của ngành dệt may”, ông Giang nói.

Theo ông Yuji Furukawa, trước đây, YKK Việt Nam phải nhập một số sản phẩm đầu khóa kéo từ các công ty YKK nước ngoài để cung cấp cho các khách hàng nội địa, nhưng hiện nay, nhà máy ở Việt Nam đã sản xuất đa phần các sản phẩm của YKK.  Ngoài “xuất khẩu tại chỗ”, sản phẩm còn được xuất khẩu sang các nước như Campuchia và Myanmar.

Cùng với việc giúp ngành dệt may giảm dần sự phụ thuộc vào nguyên phụ liệu nhập khẩu, nguồn vốn FDI còn góp phần giải quyết một số vấn đề trọng yếu: thời gian sản xuất nhanh hơn, chi phí vận chuyển thấp hơn, giá cạnh tranh hơn, tận dụng ưu đãi thuế quan từ 15 FTA hiện hành.

Được biết, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam đang dần phục hồi sau năm 2023 tăng trưởng âm. Quý I/2024, kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt gần 8 tỷ USD, tăng 7,9%; xuất khẩu xơ sợi dệt đạt 1,05 tỷ USD, tăng 12,1% so với cùng kỳ. Các doanh nghiệp FDI đóng góp trên 60% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Nguồn: Báo đầu tư

Vài tháng qua, quan chức Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) luôn khẳng định cần thêm bằng chứng lạm phát giảm dần về 2% để hạ lãi suất. Tuy nhiên, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3 của nước này tiếp tục tăng, khiến Chủ tịch Fed Jerome Powell đầu tuần này khẳng định sẽ không hành động sớm.

“Dữ liệu gần đây không khiến chúng tôi tự tin hơn. Thay vào đó, nó cho thấy phải mất thêm một thời gian nữa, lạm phát mới về mục tiêu 2%”, Powell cho biết trong một sự kiện hôm 16/4.

Chứng khoán Mỹ đã giảm điểm sau phát biểu này. Lợi suất trái phiếu chính phủ cũng lập đỉnh mới. Các thị trường, doanh nghiệp và Nhà Trắng đều quan tâm đến thời điểm và số lần hạ lãi suất năm nay. Tuy nhiên, triển vọng giảm lãi sớm hiện không mấy sáng sủa. Giới chuyên gia cho rằng trong dài hạn, kinh tế Mỹ khó có thể chống chịu tốt với mức lãi cao như hiện tại.

Thị trường lao dốc

Khi quan chức Fed ám chỉ có thể điều chỉnh 3 lần trong năm nay, Wall Street đã lập đỉnh mới. Đầu năm nay, nhà đầu tư đặt cược lần điều chỉnh đầu tiên có thể đến ngay trong tháng 3.

Bởi, mức lãi thấp sẽ giúp chi phí vay của doanh nghiệp giảm, từ đó gia tăng lợi nhuận. Tức là, nhà đầu tư có nhiều tiền hơn để rót vào thị trường.

Lạm phát Mỹ tăng tốc trở lại vài tháng qua, giới phân tích cũng lùi dự báo về thời điểm nâng lãi sang tháng 6. Tuy nhiên, họ vẫn lạc quan khi biên bản cuộc họp tháng 3 cho thấy quan chức Fed giữ kế hoạch giảm lãi 3 lần. Chứng khoán vì thế liên tiếp lập đỉnh mới.

Tuy nhiên, sau khi lạm phát tháng 3 được công bố mạnh hơn dự báo, cả ba chỉ số chủ chốt của Wall Street quay đầu giảm. Tuần qua, DJIA, S&P 500 và Nasdaq Composite mất 2%.

Itay Goldstein – Giáo sư tài chính tại Trường Kinh doanh Wharton thuộc Đại học Pennsylvania, nhận định chứng khoán bị bán tháo, song thị trường vẫn kỳ vọng Fed giảm lãi suất năm nay.

“Rủi ro là nếu Fed không giảm lãi, thị trường sẽ đi xuống”, ông cảnh báo trên CNN.

Việc này sẽ tác động lan truyền đến toàn bộ nền kinh tế. Giá cổ phiếu hạ khiến các doanh nghiệp cắt giảm chi phí hoặc trì hoãn đầu tư. Ví dụ, Tesla gần đây thông báo giảm 10% nhân sự, trong bối cảnh cổ phiếu hãng xe điện Mỹ lao dốc.

Thị trường đi xuống cũng có thể khiến các hộ gia đình “cảm thấy bớt giàu”, Goldstein nói. Điều này khiến họ giảm chi tiêu.

Xác suất kinh tế suy thoái tăng

Sau 11 lần tăng liên tiếp, Fed quyết định giữ nguyên lãi suất từ giữa năm ngoái. Nhưng kể từ đó, cơ quan này luôn lặp lại thông điệp sẽ giữ lãi cao trong thời gian dài hơn.

Goldstein cảnh báo Fed duy trì chính sách tiền tệ như hiện nay, các hộ gia đình và doanh nghiệp sẽ chịu nhiều tổn thương.

Đến nay, kịch bản suy thoái của Mỹ vẫn còn cách khá xa, đặc biệt sau báo cáo doanh số bán lẻ tháng 3 tăng vượt dự báo hai tháng liên tiếp. Điều này cho thấy người tiêu dùng chi tiêu bất chấp lạm phát và lãi suất cao nhất hai thập kỷ.

Dù vậy, lãi cao khiến người dân có xu hướng tiết kiệm hơn là chi tiêu. Việc này sẽ giảm tốc nền kinh tế. Rủi ro suy thoái gia tăng nếu Fed không điều chỉnh năm nay, Goldstein nói.

Về dài hạn, chi phí đi vay tăng nhanh, tác động tiêu cực đến tiêu dùng, đầu tư và thị trường nhà ở, theo Brian Rose – nhà kinh tế học tại UBS Global Wealth Management.

Tuy nhiên, không phải ai cũng cho rằng nền kinh tế sẽ tệ thêm nếu Fed không có thêm động thái điều chỉnh năm nay. “Chúng tôi cho rằng Mỹ hiện đủ mạnh, không cần đến việc giảm lãi để tránh suy thoái”, David Mericle – nhà kinh tế học tại Goldman Sachs kết luận.

Hà Thu (theo CNN, Reuters)

Lợi nhuận ngân hàng sẽ khả quan hơn, tăng từ 10-15%

Thông tin tại Hội thảo “Thị trường tài chính Việt Nam năm 2023 và triển vọng năm 2024” diễn ra ngày 16/4, nhóm nghiên cứu từ Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC) đã dự báo, tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2024 có thể đạt 6-6,5% (kịch bản cơ sở) với các động lực tăng trưởng phục hồi tốt hơn năm 2023, lạm phát tăng khoảng 3,4-3,8%, trong mục tiêu là 4-4,5%.

Theo ông Vũ Nhữ Thăng, Phó Chủ tịch phụ trách NFSC, kinh tế năm 2024 có nhiều triển vọng hơn 2023 nhờ việc đẩy mạnh đầu tư công và các chính sách cụ thể thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh tế tiêu dùng, đầu tư…

Cùng với khu vực kinh tế thực, theo nhóm chuyên gia, khu vực tài chính của Việt Nam năm 2024 được dự báo sẽ tích cực hơn. Chính sách tiền tệ được dự báo theo hướng chủ động, linh hoạt, lãi suất duy trì ở mức thấp nhằm thúc đẩy tăng trưởng. Tỷ giá mặc dù còn chịu áp lực lớn trước khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) quyết định giảm lãi suất nhưng sẽ hạ nhiệt dần từ cuối quý 2/2024, với mức tăng khoảng 2,5-3% trong năm 2024.

Ngoài ra, cơ cấu cung ứng vốn của nền kinh tế trong năm 2024 và các năm tiếp theo được kỳ vọng chuyển dịch theo hướng tích cực hơn khi giảm dần tỷ trọng của kênh tín dụng, tăng tỷ trọng qua kênh thị trường vốn và đầu tư tư nhân.

Thanh khoản thị trường được kỳ vọng có sự cải thiện tích cực. Tăng trưởng tín dụng dự báo ở mức 14−15% nhờ kinh tế tăng trưởng cao hơn, lãi suất thấp và thị trường bất động sản, tiêu dùng phục hồi tốt hơn.

Tăng trưởng lợi nhuận của các định chế tài chính năm 2024 được dự báo sẽ ở mức cao hơn năm 2023, do kinh tế phục hồi và tăng trưởng cao hơn; sản xuất và tiêu dùng đang hồi phục cũng như chủ trương về thúc đẩy tín dụng tiêu dùng…

Trong đó, lợi nhuận ngân hàng dự báo sẽ khả quan hơn, tăng từ 10-15% so với năm trước, nhưng có sự phân hóa giữa các ngân hàng tùy thuộc vào năng lực tài chính, kế hoạch tăng trưởng tín dụng được phê duyệt, chất lượng tài sản, phát triển dịch vụ…

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho biết, khung pháp lý cho thị trường tài chính tiếp tục được hoàn thiện.

Trong đó, thay đổi đáng quan tâm nhất là Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2024 và các luật quan trọng khác như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản… có hiệu lực từ đầu năm 2025, với nhiều điểm mới quan trọng.

Bên cạnh đó, pháp lý cho thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm sẽ tiếp tục được hoàn thiện theo hướng thúc đẩy thị trường hoạt động an toàn, bền vững, hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025.

Nợ xấu sẽ đạt đỉnh trong quý 2/2024

Các chuyên gia cũng chỉ rõ, thị trường tài chính trong năm 2024 vẫn còn một số vấn đề cần quan tâm như, nợ xấu còn gia tăng trong nửa đầu năm nhưng sẽ giảm dần cùng với đà phục hồi của nền kinh tế. Chuyên gia Cấn Văn Lực cho biết nhóm nghiên cứu dự báo nợ xấu của hệ thống ngân hàng sẽ đạt đỉnh trong quý 2/2024.

Nguồn: Báo cáo Thị trường tài chính Việt Nam năm 2023 và triển vọng năm 2024.

Ngoài ra, nhu cầu và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu nhưng tín dụng đang phục hồi và cả năm có thể tăng 14-15%. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản phục hồi chậm và cần thời gian để chuyển biến rõ nét hơn. Bên cạnh đó, quá trình chuyển đổi số và xu hướng tăng trưởng xanh, tài chính xanh đòi hỏi nguồn lực đầu tư, phát triển thể chế và nguồn nhân lực chất lượng cao…

Về vấn đề này, ông Vũ Nhữ Thăng nhấn mạnh đến rủi ro liên thông giữa thị trường bất động sản với thị trường tài chính còn tiềm ẩn, nhưng vẫn trong tầm kiểm soát, cùng những rủi ro liên quan đến công nghệ và an ninh mạng gia tăng, đòi hỏi kiểm soát hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Vì thế, để ổn định và phát triển thị trường tài chính, nhóm chuyên gia đề nghị phải tập trung tháo gỡ khó khăn cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp để giảm bớt áp lực nguồn vốn trung – dài hạn cho hệ thống ngân hàng, hiện thực hóa việc nâng hạng thị trường chứng khoán theo đúng kế hoạch đề ra; đẩy nhanh tiến trình hoàn thiện thể chế quản lý – giám sát thị trường tài chính để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hiện tại cũng như tận dụng xu hướng mới, cơ hội mới trong tăng trưởng xanh, chuyển đổi năng lượng, tài chính xanh và chuyển đổi số, trong đó có công nghệ tài chính (fintech)…

Ngoài ra, các chuyên gia khuyến nghị đẩy nhanh tiến độ cơ cấu lại các tổ chức tín dụng, nhất là các tổ chức tín dụn yếu kém; đẩy nhanh tháo gỡ pháp lý cho thị trường đất đai, bất động sản nhằm giải phóng nguồn lực, hỗ trợ xử lý nợ xấu nhằm lành mạnh hóa hệ thống…

Nguồn: Hải quan online

Doanh nghiệp vẫn chờ

“Doanh nghiệp vẫn mòn mỏi chờ hoàn thuế”, ông Phạm Minh Khoa, Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại – Xuất nhập khẩu Toàn cầu An Phát (Công ty Toàn cầu An Phát) chia sẻ với phóng viên Báo Đầu tư.

Tâm trạng của ông rất bức xúc, vì phải nhắc lại vấn đề này, trong khi mảng xuất khẩu tinh bột sắn của Công ty đã phải ngừng hoạt động.

Lâu nay, Công ty hoạt động tương tự các doanh nghiệp khác trong Hiệp hội Các doanh nghiệp xuất khẩu tinh bột sắn. Trong 4 năm qua, Công ty Toàn cầu An Phát đã thực hiện 32 lần xuất khẩu tinh bột sắn, đóng thuế đầy đủ, có đủ hóa đơn, chứng từ mua bán qua ngân hàng, hàng hóa xuất ra có hải quan chứng nhận. Nhưng đến giờ, vào thời điểm tháng 4/2024, Công ty vẫn chưa được hoàn thuế giá trị gia tăng.

“Căn cứ theo quy định của pháp luật về hoàn thuế giá trị gia tăng, Công ty đã đủ điều kiện giống 31 kỳ đã hoàn thuế trước đó. Hơn thế, các điều kiện này giống y về bản chất và cùng chung khách hàng, nhiều công ty khác đã được hoàn thuế”, ông Khoa cám cảnh.

Doanh nghiệp đã kiến nghị tình hình này lên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội. Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội đã đánh giá doanh nghiệp có đầy đủ điều kiện để hoàn thuế giá trị gia tăng.

Tại phiên họp sáng 12/7/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội phát biểu rằng, việc hoàn thuế là có cơ sở. Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội đã thành lập đoàn giám sát. Các cục thuế Quảng Ninh và Lạng Sơn cũng đã đưa ra những cơ sở xác định doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định.

Phần việc còn lại, theo quy định trách nhiệm chức năng, nhiệm vụ, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế chỉ đạo cấp dưới là cục thuế ra quyết định hoàn thuế giá trị gia tăng cho doanh nghiệp. Song, đến thời điểm này, doanh nghiệp vẫn chưa nhận được quyết định hoàn thuế của Cục Thuế Hà Nội.

“Tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục yêu cầu Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế thực hiện hoàn thuế giá trị gia tăng cho doanh nghiệp. Vậy, liệu doanh nghiệp có được hoàn thuế hay không?”, ông Khoa đặt câu hỏi.

Ngành thuế nói gì?

Cho đến giờ, ông Khoa vẫn tiếp tục bày tỏ sự thất vọng với câu trả lời của lãnh đạo Tổng cục Thuế về yêu cầu hoàn thuế của Công ty Toàn cầu An Phát.

Trước đó, tại hội nghị đối thoại về chính sách, thủ tục hành chính thuế và hải quan, do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức, với sự tham dự của đại diện hơn 600 doanh nghiệp và hiệp hội, nóng nhất là vấn đề hóa đơn, hoàn thuế giá trị gia tăng.

Tại hội nghị này, ông Đặng Ngọc Minh, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết, vấn đề của Công ty Toàn cầu An Phát là câu chuyện dài, liên quan đến việc hoàn thuế của một trong những doanh nghiệp về tinh bột sắn, thuộc lĩnh vực rủi ro.

Theo ông Minh, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội lý giải, việc chưa hoàn thuế giá trị gia tăng với Công ty Toàn cầu An Phát dựa trên căn cứ vào việc đánh giá rủi ro sau khi trao đổi thông tin với cơ quan quản lý của Trung Quốc.

“Quan điểm của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế là Công ty nên tiếp tục vận dụng quyền và nghĩa vụ của mình, căn cứ vào quy định của pháp luật về tố tụng hành chính. Chúng tôi sẵn sàng giải quyết khi có phán quyết. Việc đánh giá rủi ro hồ sơ cụ thể thuộc thẩm quyền của Cục Thuế Hà Nội. Cục Thuế Hà Nội đã có văn bản trả lời, chúng tôi đã báo cáo Ban Dân nguyện để giải trình”, ông Đặng Ngọc Minh trả lời câu hỏi của Công ty Toàn cầu An Phát.

Ông Khoa nhắc lại, hồ sơ xuất khẩu tinh bột sắn của Công ty Toàn cầu An Phát không phải là trường hợp cá biệt. Phần lớn doanh nghiệp sắn đang thực hiện các hoạt động xuất khẩu như vậy và vẫn được hoàn thuế bình thường, vẫn tiếp tục các đơn hàng xuất khẩu. Chỉ có điểm khác là, Toàn cầu An Phát không được hoàn thuế, nên đã phải dừng mảng hoạt động này và đang mệt mỏi đi kêu cứu khắp nơi.

“Giờ cơ quan thuế lại bảo doanh nghiệp muốn giải quyết thì đi kiện cơ quan thuế ra tòa. Thực sự, chúng tôi quá nản”, ông Khoa nói.

Thực tế, đã có doanh nghiệp thực hiện quyền này. Ông Khoa dẫn chứng trường hợp của Công ty cổ phần Fococev Việt Nam, một doanh nghiệp hội viên Hiệp hội Sắn Việt Nam. Fococev Việt Nam đã kiện Cục trưởng Cục thuế TP.HCM ra Tòa án Nhân dân TP.HCM, khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý thuế về việc thu hồi tiền hoàn thuế và tiền chậm nộp do xuất khẩu tinh bột sắn của công ty này. Tòa án đã tuyên doanh nghiệp thắng kiện tại Bản án số 1188/2023/HC-ST ngày 17/7/2023. Các cơ quan tố tụng cũng đã xác định rõ quyết định truy hoàn thuế của Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM là sai. Tuy nhiên, Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM đang kháng cáo quyết định của Tòa án.

“Các doanh nghiệp trong Hiệp hội Sắn Việt Nam đang chờ kết quả phiên xử phúc thẩm tới đây. Tuy nhiên, tâm lý rất nặng nề, không biết sẽ tiếp tục theo đuổi vụ việc này thế nào để bảo vệ quyền lợi của mình”, ông Khoa thẳng thắn.

Nguồn: Báo đầu tư

Có thể tăng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu, bia

Dự kiến chiều nay (15/4), Ủy ban Thường vụ Quốc hội bắt đầu Phiên họp thứ 32, với nội dung đầu tiên được đặt lên bàn nghị sự là dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh năm 2024.

Tại tờ trình về nội dung này, Chính phủ đề nghị bổ sung vào chương trình của Kỳ họp thứ tám (tháng 10/2024) 7 dự án luật, trong đó có 2 dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi). Việc sửa đổi cả hai dự án luật đều nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, khơi thông, phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo ổn định nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Với Dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), mục tiêu còn có chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí có hại cho sức khỏe và môi trường. Theo đó, Chính phủ đề nghị xây dựng luật với 7 nhóm chính sách, hoàn thiện các quy định về đối tượng chịu thuế, không chịu thuế, căn cứ tính thuế, giá tính thuế, thuế suất, hoàn thuế và quy định về điều khoản thi hành.

Phối hợp thẩm tra đề nghị bổ sung Dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội đánh giá, các nội dung được đề xuất sửa đổi, bổ sung qua tổng kết, đánh giá đều có vướng mắc, bất cập.

Liên quan đến các chính sách cụ thể, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội cho rằng, bên cạnh “nước giải khát theo tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml”, có thể rà soát, bổ sung hàng hóa, dịch vụ vào đối tượng chịu thuế để đảm bảo tính bao quát.

Với chính sách hoàn thiện quy định về thuế suất, Chính phủ đề xuất quy định phương pháp tính thuế hỗn hợp (thuế suất theo tỷ lệ và mức thuế tuyệt đối) đối với mặt hàng thuốc lá. Đối với thuốc lá điếu, xì gà và chế phẩm từ cây thuốc lá, Chính phủ đề nghị bổ sung quy định thuế tuyệt đối. Tăng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế tỷ lệ phần trăm) đối với rượu, bia theo lộ trình cũng là đề xuất ở lần sửa đổi này.

Những đề xuất trên, theo Thường trực Ủy ban Tài chính –  Ngân sách của Quốc hội, sẽ tăng tính hiệu quả của chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt, góp phần định hướng tiêu dùng và phù hợp với xu hướng cải cách thuế của các nước. Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội cũng cơ bản nhất trí với định hướng ưu đãi thuế suất đối với xe chạy bằng khí thiên nhiên (dự kiến áp dụng mức thuế suất bằng 70% xe ô tô chạy bằng xăng, dầu cùng loại).

Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) được đề nghị xây dựng với 7 nhóm chính sách liên quan đến người nộp thuế và chịu thuế, các khoản thu nhập được miễn thuế. Lần sửa đổi này cũng sẽ điều chỉnh thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp đối với một số nhóm đối tượng cho phù hợp với các yêu cầu và bối cảnh mới. Bên cạnh đó là hoàn thiện các quy định về ưu đãi thuế, áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu…

Tán thành bổ sung dự án luật này, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội cơ bản nhất trí với một số chính sách cụ thể, như bổ sung quy định để áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn đối với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ (dự kiến mức thuế suất tương ứng 17% và 15%).

Lần này, Chính phủ cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định về xác định thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng cho phép doanh nghiệp có hoạt động sản xuất – kinh doanh (đang được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp) bị lỗ thì được bù trừ với lãi từ chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư.

Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội cho rằng, cần lý giải rõ hơn về mục tiêu chính sách này, làm rõ về các đối tượng được thụ hưởng và lượng hóa tác động giảm thu đối với ngân sách nhà nước.

Liên quan đến chính sách về người nộp thuế và thu nhập chịu thuế, Chính phủ đề xuất mở rộng khái niệm cơ sở thường trú để bổ sung vào đối tượng nộp thuế các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa dịch vụ vào Việt Nam theo các hình thức thương mại điện tử, có thu nhập tại Việt Nam, không phụ thuộc vào địa điểm tiến hành kinh doanh.

Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội cho rằng, quy định này chưa giải quyết được một cách triệt để vấn đề thu thuế với các nhà cung cấp nước ngoài qua nền tảng thương mại điện tử hiện nay. Bởi các nhà cung cấp nước ngoài chủ yếu đều là đối tượng cư trú tại các nước đã ký Hiệp định tránh đánh thuế hai lần với Việt  Nam, nên sẽ được miễn khoản thuế thu nhập doanh nghiệp này theo Hiệp định.

Thuế giá trị gia tăng phải giải quyết được các bài toán đặt ra từ thực tiễn

Sớm hơn một kỳ, Dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ bảy vào tháng 5 tới.

Theo dự thảo mới được Viện Nghiên cứu lập pháp (thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội) lấy ý kiến chuyên gia, Chính phủ dự kiến sửa đổi, bổ sung các nội dung quy định tại 10 điều của Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành, gồm: người nộp thuế; đối tượng không chịu thuế; giá tính thuế; thuế suất; phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào; các trường hợp hoàn thuế; hiệu lực thi hành; tổ chức thực hiện.

Đáng chú ý, Dự thảo đã bỏ 7 hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng gồm: phân bón; máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp; tàu đánh bắt xa bờ; lưu ký chứng khoán; dịch vụ tổ chức thị trường của sở giao dịch chứng khoán hoặc trung tâm giao dịch chứng khoán; dịch vụ bưu chính, viễn thông công ích và Internet phổ cập theo chương trình của Chính phủ; dịch vụ duy trì vườn thú, vườn hoa, công viên, cây xanh đường phố, chiếu sáng công cộng.

Một số chuyên gia cho rằng, cần bổ sung việc vận chuyển hành khách công cộng bằng tàu hỏa thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng, quy định theo hướng hàng hóa, dịch vụ dùng để tặng, cho, biếu với mục đích từ thiện thì giá tính thuế được xác định bằng 0.

Về thuế suất, theo hồ sơ được công bố trên Cổng thông tin điện tử Quốc hội, Dự thảo bổ sung quy định cụ thể 3 nhóm hàng hóa không được áp dụng thuế suất 0% để luật hóa các quy định đang thực hiện ổn định tại các văn bản dưới luật, gồm thuốc lá, rượu, bia nhập khẩu sau đó xuất khẩu; xăng, dầu mua tại nội địa bán cho xe ô tô của cơ sở kinh doanh trong khu phi thuế quan, xe ô tô bán cho tổ chức, cá nhân trong khu phi thuế quan; hàng hóa, dịch vụ cung cấp cho cá nhân không đăng ký kinh doanh trong khu phi thuế quan.

Dự thảo cũng bổ sung quy định không được áp dụng thuế suất 0% đối với sản phẩm, dịch vụ cung cấp trên các nền tảng số theo quy định của Chính phủ để đảm bảo tính linh hoạt cho việc xác định sản phẩm, dịch vụ này được tiêu dùng tại Việt Nam hay ở nước ngoài tại thời điểm cung cấp.

Theo cơ quan trình, việc xác định địa điểm tiêu dùng sản phẩm, dịch vụ cung cấp trên các nền tảng số là rất phức tạp, hiện nay đều chỉ căn cứ theo kê khai của người nộp thuế.

Về hoàn thuế, cũng có nhiều điểm mới đáng chú ý, trong đó có quy định rõ dự án đầu tư được hoàn thuế giá trị gia tăng là “dự án đầu tư (dự án đầu tư mới, dự án đầu tư mở rộng) theo quy định của pháp luật đầu tư (bao gồm cả dự án đầu tư được chia thành nhiều giai đoạn đầu tư hoặc nhiều hạng mục đầu tư, trừ trường hợp dự án đầu tư không hình thành tài sản cố định) đang trong giai đoạn đầu tư”.

Tại phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 4/2024, Chính phủ đã cho ý kiến về Dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý yêu cầu sửa đổi luật cần bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, bám sát thực tiễn, giải quyết được các bài toán đặt ra từ thực tiễn. Công cụ thuế cần bảo vệ sản xuất trong nước, khuyến khích các lĩnh vực ưu tiên, nhưng hợp tình, hợp lý, phù hợp tình hình, linh hoạt; tính toán hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp, người dân; đẩy mạnh chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực, thất thoát, buôn lậu.

Nâng tầm kết nối chiến lược, tạo động lực tăng trưởng mới cho hợp tác hai nước, trọng tâm là thúc đẩy hợp tác thương mại, mở rộng nhập khẩu hàng hóa, nhất là nông sản của Việt Nam, đẩy mạnh kết nối giữa Việt Nam với những chiến lược phát triển lớn của Trung Quốc, kết nối đường sắt, đường bộ cao tốc, đường biển, đường không, thúc đẩy hợp tác tài chính, tiền tệ, chuyển đổi số… Đó là những nội dung được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc hội kiến giữa hai nhà lãnh đạo đầu tuần này, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Thời gian qua, hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Trung Quốc không ngừng đi vào chiều sâu, thực chất và trở thành điểm sáng trong quan hệ hai nước. Kể từ khi thực hiện cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc đến nay, Trung Quốc đã giảm thuế cho hơn 8.000 mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường rộng lớn.

Số liệu của hải quan Việt Nam cho thấy, năm 2023, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Trung Quốc đạt gần 172 tỷ USD; còn theo số liệu của hải quan Trung Quốc là 229,8 tỷ USD. Riêng 2 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu song phương đạt 27,3 tỷ USD, tăng 28%; trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc 8 tỷ USD, tăng 7,6%; nhập khẩu từ Trung Quốc 19,3 tỷ USD, tăng 38,8%.

Về đầu tư, năm 2023, Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam 4,47 tỷ USD, tăng 77,5%, đứng thứ 4 trong các quốc gia và vùng lãnh thổ, song dẫn đầu về số dự án mới, chiếm 22,17%. Trong quý I/2024, Trung Quốc dẫn đầu về số dự án có vốn đầu tư nước ngoài mới vào Việt Nam, chiếm 27,8%.

Tại cuộc làm việc với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cuối tháng 3/2024, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc cho biết, một số ngành sản xuất, thậm chí chuỗi sản xuất của Trung Quốc đã chuyển sang Việt Nam như dệt may, đồ gia dụng, đồ gỗ… Đầu tư của Trung Quốc sang Việt Nam tăng nhanh chóng, nhất là điện tử…

Theo Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba, lãnh đạo nhiều công ty năng lượng và sản xuất điện lớn của Trung Quốc đã sang Việt Nam khảo sát thị trường. Việc đẩy nhanh chuyển đổi và nâng cấp năng lượng có ý nghĩa rất lớn với sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam, thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa và thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng “0”.

“Các doanh nghiệp Trung Quốc có thể hỗ trợ mạnh mẽ cho Việt Nam trong các lĩnh vực tư vấn chính sách, dịch vụ kỹ thuật chuyển đổi năng lượng và phát triển điện năng, cũng như việc phát triển năng lượng gió, năng lượng mặt trời, lưu trữ năng lượng, năng lượng hydro và các nguồn năng lượng mới khác”, Đại sứ Hùng Ba cho hay.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Việt Nam khuyến khích các doanh nghiệp Trung Quốc mở rộng hợp tác đầu tư vào các lĩnh vực có thế mạnh, như đổi mới sáng tạo, năng lượng tái tạo, đô thị thông minh, điện tử, công nghiệp phụ trợ… “Bộ Kế hoạch và Đầu tư cam kết đồng hành, hỗ trợ và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Trung Quốc triển khai đầu tư các dự án thành công, hiệu quả, đôi bên cùng có lợi tại Việt Nam”, ông Dũng nói.

Theo các chuyên gia, Việt Nam là cửa ngõ kết nối Trung Quốc với các nước ASEAN theo cả hai hướng đường bộ và đường biển, có lợi thế cạnh tranh nổi bật, hội tụ các điều kiện trở thành điểm đến đầy lý tưởng của các nhà đầu tư nước ngoài, thu hút nguồn FDI thế hệ mới, là điểm đến tiềm năng trong quá trình dịch chuyển và tái cấu trúc chuỗi cung ứng và mạng lưới sản xuất toàn cầu.

Do vậy, chuyến thăm Trung Quốc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ từ ngày 7 đến 12/4 được kỳ vọng sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, tạo động lực và xung lực mạnh mẽ cho sự phát triển quan hệ song phương.

Nguồn: Báo đầu tư