Ngày 27/12 tới, Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGD Việt Nam) sẽ tổ chức bán đấu giá hơn 7,2 triệu cổ phần nắm giữ tại Công ty CP Tập đoàn Tân Mai (Tân Mai Group), tương đương 8,1% vốn điều lệ. Với mức giá khởi điểm là 11.500 đồng/cổ phần, NXBGD Việt Nam sẽ thu về ít nhất 83 tỷ đồng nếu phiên đấu giá thành công.
Thương vụ thoái vốn khỏi Tân Mai Group của NXBGD Việt Nam diễn ra trong bối cảnh hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp này đang gặp nhiều khó khăn. Trước đó, tháng 8/2016, NXBGD Việt Nam đã chào bán đấu giá số cổ phần này cũng với mức giá 11.500 đồng/CP nhưng thất bại do không có nhà đầu tư đăng ký mua.
Lỗ lũy kế gần 300 tỷ đồng
Tân Mai Group tiền thân là Công ty Kỹ nghệ giấy Việt Nam (COGIVINA) thành lập tháng 10/1958. Công ty là doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hóa và chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần vào đầu năm 2006. Ngoài NXBGD Việt Nam đang nắm giữ 8,1% thì Công ty CP Đồng Nai và người có liên quan là Nguyễn Thị Phi Yến nắm giữ lần lượt 48,63% và 6,76% vốn cổ phần Tân Mai Group. Ngoài ra, một cổ đông lớn khác là Tổng công ty Giấy Việt Nam đang nắm giữ 22,74% vốn điều lệ của Tân Mai Group.
Những năm gần đây, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sản xuất giấy lâu đời này gặp nhiều khó khăn, liên tục thua lỗ, ngoại trừ năm 2017 Tân Mai Group ghi nhận mức lợi nhuận lên tới gần 410 tỷ đồng nhờ việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại Dự án Bất động sản Tân Mai. Năm 2016, doanh thu của Công ty chỉ đạt 45,8 tỷ đồng, sau khi trừ đi các khoản chi phí giá vốn, chi phí lãi vay, chi phí quản lý doanh nghiệp, Công ty lỗ tới 61 tỷ đồng. Còn năm 2018, Tân Mai Group lỗ gần 12 tỷ đồng. Tính đến thời điểm cuối năm 2018, Tân Mai Group ghi nhận lỗ lũy kế lên tới gần 300 tỷ đồng.
Theo Công ty TNHH Kiểm toán SG-VN – đơn vị thực hiện kiểm toán Báo cáo tài chính 2018 của Tân Mai Group, Tân Mai Group cũng chưa ghi nhận chi phí thanh lý tài sản của Nhà máy Giấy Đồng Nai vào kết quả kinh doanh năm 2015 và 2016 với số tiền 42 tỷ đồng.
Tân Mai Group cho biết bắt đầu phát sinh lỗ lũy kế từ năm 2012, do phải ngừng sản xuất tại Nhà máy Giấy Tân Mai để thực hiện việc di dời Nhà máy ra khỏi TP. Biên Hòa, Đồng Nai theo Quyết định của Thủ tướng và UBND tỉnh Đồng Nai. Việc dừng hoạt động nhà máy sản xuất bột giấy duy nhất cũng khiến Công ty phải sử dụng bột giấy nhập khẩu cho sản xuất dẫn đến hiệu quả không cao.
Kiếm lời từ đất
Như đã nói ở trên, trong khi hoạt động kinh doanh chính không mang lại hiệu quả, lợi nhuận của Tân Mai Group đến từ việc chuyển nhượng các dự án bất động sản (BĐS) nhờ ưu thế quản lý và sử dụng nhiều khu đất có quy mô lớn.
Cuối năm 2015, Tân Mai Group đã dùng quyền sử dụng đất và quyền khai thác mặt bằng diện tích 87.355 m2 tại phường Thống Nhất, TP. Biên Hòa, Đồng Nai (khu đất Nhà máy Giấy Tân Mai cũ) để góp 30% vốn (tương đương 150 tỷ đồng) thành lập Công ty CP Bất động sản Tân Mai cùng Công ty CP Thương mại – Sản xuất – Xây dựng Hưng Thịnh và Công ty CP Mai và cộng sự.
Bên cạnh đó, Tân Mai Group cũng chuyển nhượng phần lợi thế quyền sử dụng đất và quyền khai thác mặt bằng trên diện tích 55.307,8 m2 tại phường Thống Nhất, TP. Biên Hòa cho Bất động sản Tân Mai theo Hợp đồng chuyển nhượng số 08/TMG ngày 21/6/2017 với giá chuyển nhượng gần 104,5 tỷ đồng.
Đến cuối năm 2018, Công ty CP Thương mại – Sản xuất – Xây dựng Hưng Thịnh và cá nhân Bùi Hoàng Lợi đã ứng 50 tỷ đồng để mua lại 10% cổ phần Bất động sản Tân Mai do Tân Mai Group nắm giữ. Tuy nhiên, các bên vẫn chưa hoàn tất thủ tục chuyển nhượng.
Ngoài khu đất của Nhà máy Giấy Tân Mai cũ, Tân Mai Group cũng đã ký kết Hợp đồng hợp tác đầu tư số 01/TM.G-TL và 02/TM.G-TL với Công ty CP Đầu tư và Phát triển Thuận Lợi để góp 30% vốn đầu tư vào các dự án trên quỹ đất hàng trăm nghìn m2 do Tập đoàn quản lý và sử dụng tại Đồng Nai và Bình Dương – 2 thị trường bất động sản tiềm năng.
Được biết, cuối năm 2017, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Thuận Lợi đã đặt cọc hơn 45,7 tỷ đồng để nhận chuyển nhượng 10% vốn góp tại các dự án trên từ Tân Mai Group.
Hoạt động kinh doanh chính thua lỗ, lợi thế từ đất đai mất dần do hoạt động chuyển nhượng có thể nói là bài toán khó đang chờ các nhà đầu tư muốn đổ vốn vào Tân Mai Group.
Điểm chung tại nhiều dự án bất động sản do Tân Mai Group đầu tư là việc doanh nghiệp này tham gia góp quyền thuê, quyền sử dụng đất để nắm giữ 30% vốn trong liên doanh. Trong khi đối tác sẽ góp 70% vốn bằng tiền mặt để đầu tư xây dựng dự án.
NXB Giáo dục muốn thoái vốn
Đây không phải là lần đầu tiên Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) muốn thoái vốn khỏiCTCP Tập đoàn Tân Mai (Tân Mai Group) – một doanh nghiệp “gốc” Nhà nước nhưng các cổ đông Nhà nước từ lâu đã không còn nắm quyền chi phối.
NXBGDVN đang thực hiện phương án tái cơ cấu lại giai đoạn 2018 – 2022, với mục tiêu trở thành một doanh nghiệp có tiềm lực tài chính thuộc lĩnh vực xuất bản, kinh doanh các sản phẩm phục vụ ngành giáo dục. Trong đó, NXBGDVN sẽ thực hiện việc cơ cấu lại danh mục đầu tư, thoái vốn ở những đơn vị kinh doanh kém hiệu quả.
Ngày 6/12, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) đã công bố thông tin về việc tổ chức bán đấu giá cổ phần của CTCP Tập đoàn Tân Mai (Tân Mai Group) do NXBGDVN sở hữu.
Cụ thể, NXBGDVN sẽ đem bán đấu giá 7.216.576 cổ phần của Tân Mai Group (tương đương 8.1% vốn điều lệ) với mức giá khởi điểm là 11.500 đồng/cổ phần. Phiên đấu giá dự kiến được tổ chức vào ngày 27/12/2019.
Trước đó, vào tháng 10/2016, NXBGDVN cũng tiến hành chào bán đấu giá số cổ phần trên của Tân Mai Group nhưng với mức giá khởi điểm thấp hơn, ở mức 10.350 đồng/cổ phiếu.
Theo thông tin công bố trên HNX, tính đến ngày 30/6/2019, bên cạnh NXBGDVN, một cổ đông Nhà nước khác cũng đang nắm giữ cổ phần của Tân Mai Group là Tổng Công ty Giấy Việt Nam – Công ty TNHH MTV, với tỷ lệ sở hữu 22,74% vốn điều lệ.
Tuy nhiên, các cổ đông Nhà nước không phải là những doanh nghiệp nắm quyền sở hữu tại Tân Mai Group.
CTCP Đồng Nai (Codona) và Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) kiêm Tổng Giám đốc Codona là bà Nguyễn Thị Phi Yến (sinh năm 1963) hiện đang nắm giữ tổng cộng hơn 49,34 triệu cổ phần, tương đương 55,39% vốn điều lệ của Tân Mai Group.
Được biết, Codona là một doanh nghiệp lâu đời, thành lập từ năm 1996, đăng ký địa chỉ trụ sở tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1, Phường An Bình, Tp. Biên Hòa, Đồng Nai.
Tính đến tháng 8/2017, quy mô vốn của công ty này ở mức 587,45 tỷ đồng, do 3 cổ đông cá nhân góp vốn là: Nguyễn Thị Phi Yến, Nguyễn Quang Phi và Trần Đức Thịnh. Trong đó, bà Nguyễn Thị Phi Yến và ông Trần Đức Thịnh đăng ký cùng hộ khẩu thường trú tại Khu phố 2, Đường 5, Phường An Bình, Tp. Biên Hòa, Đồng Nai. Còn ông Nguyễn Quang Phi cũng đăng ký thường trú cách đó không xa.
Đáng chú ý, bà Yến còn là cổ đông lâu năm của Ngân hàng TMCP Việt Á (VietaBank), với việc sở hữu 740.211 cổ phiếu, mã số cổ đông là 1988. Ông Trần Đức Thịnh (sinh năm 1962) nhiều năm đảm nhiệm vai trò Chủ tịch HĐQT và người đại diện cho Tân Mai Group.
Bước ngoặt của Tân Mai Group
Tân Mai Group tiền thân là Công ty Kỹ Nghệ Giấy Việt Nam (Cogivina) được thành lập từ tháng 10/1958. Tới năm 2006, Cogivina được cổ phần hóa và chuyển sang hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần theo quyết định số 3086/QĐ-BCN ngày 30/9/2005 của Bộ Công nghiệp.
Bước ngoặt của công ty có lẽ bắt đầu từ tháng 10/2012, khi Nhà máy Giấy Tân Mai phải ngừng sản xuất để thực hiện di dời ra khỏi thành phố Biên Hòa. Tân Mai Group cho biết, doanh nghiệp cũng bắt đầu phát sinh lỗ lũy kế kể từ năm này. Tính đến ngày 31/12/2018, Tân Mai Group ghi nhận khoản lỗ lũy kế là 292,4 tỷ đồng.
Số lỗ lũy kế này có thể còn lớn hơn nếu năm 2017, doanh nghiệp không ghi nhận khoản lãi bất thường từ chuyển nhượng dự án bất động sản (540 tỷ đồng) và khoản miễn giảm lãi vay của VietinBank – Chi nhánh Đồng Nai (179 tỷ đồng).
Tân Mai Group vẫn cố gắng theo đuổi lĩnh vực kinh doanh chính với việc đầu tư xây dựng các nhà máy sản xuất bột giấy và giấy tại nhiều địa phương. Song, hoạt động đầu tư xây dựng ở nhiều dự án không được thuận lợi.
Đơn cử như việc đầu tư xây dựng nhà máy (dự án Nhà máy bột và giấy Tân Mai Quảng Ngãi) tại CTCP Tân Mai Miền Trung, với chi phí xây dựng cơ bản dở dang ghi nhận đến cuối năm 2018 là hơn 4.068 tỷ đồng. Ngày 26/4/2018, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có quyết định chấm dứt hoạt động của dự án này với lý do nhà đầu tư thực hiện đầu tư chậm tiến độ.
Đối với dự án nhà máy giấy Tân Mai Lâm Đồng tại Cụm Công nghiệp Đạ Oai (huyện Đạ Hoai, tỉnh Lâm Đồng), ngày 21/1/2014, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ra quyết định chấm dứt hoạt động và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư với lý do nhà đầu tư không đủ khả năng tài chính để tiếp tục đầu tư và triển khai.
Phối cảnh dự án nhà máy bột giấy Tân Mai – Lâm Đồng do Tân Mai Group làm chủ đầu tư (Ảnh: tanmaipaper.com)
Ở một hướng đi khác, Tân Mai Group thực hiện hợp tác đầu tư khai thác lâm nghiệp và các dự án bất động sản dựa trên quỹ đất “khủng” mà công ty sở hữu tại nhiều địa phương.
Được biết, Tân Mai Group đang quản lý 30.846,22 ha đất rừng, bao gồm 21.783,02 đất có rừng và 9.063,20 ha đất chưa có rừng. Việc trồng rừng và khai thác lâm nghiệp của công ty cũng gặp nhiều rủi ro.
Năm 2016, do ảnh hưởng của nắng hạn kéo dài khiến hơn 2.748,91 ha rừng trồng nguyên liệu giấy của công ty bị chết khô. Tổng giá trị thiệt hại được công ty ghi nhận trong năm 2017 là 102,2 tỷ đồng.
“Công thức” liên doanh đầu tư bất động sản 30 – 70
Điểm chung tại nhiều dự án bất động sản do Tân Mai Group đầu tư là việc doanh nghiệp này tham gia góp quyền thuê, quyền sử dụng đất để nắm giữ 30% vốn trong liên doanh. Trong khi đối tác sẽ góp 70% vốn bằng tiền mặt để đầu tư xây dựng dự án.
Ngày 6/10/2016, Tân Mai Group đã ký kết 2 hợp đồng hợp tác đầu tư với CTCP Đầu tư và Phát triển Thuận Lợi (Thuận Lợi) để khai thác các quỹ đất tại Đồng Nai (bao gồm: 182.977,3 m2 đất tại KCN Biên Hòa 1 và 7.485,3 m2 đất thuộc thửa đất số 4A, tở bản đồ số 46/BĐĐC) và Bình Dương (66.554,4 m2 đất theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AL557867 do UBND tỉnh Bình Dương cấp ngày 14/1/2008).
Trong đó, Tân Mai Group góp 30% vốn bằng quỹ đất, với giá trị được 2 bên xác nhận là 351,567 tỷ đồng (quỹ đất tại Đồng Nai là 286 tỷ đồng, quỹ đất tại Bình Dương là 65,567 tỷ đồng). Thuận Lợi góp vốn bằng tiền ở giai đoạn thành lập công ty cổ phần và bổ sung vốn điều lệ để thực hiện dự án.
Theo tìm hiểu của VietTimes, Thuận Lợi được thành lập vào tháng 12/2012, đăng ký địa chỉ trụ sở tại đường Đồng Khởi, phường Hòa Phú, Tp. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật là ông Nguyễn Thuận (sinh năm 1967).
Tính đến tháng 10/2019, quy mô vốn của Thuận Lợi là 520 tỷ đồng, với sự tham gia góp vốn của 3 cổ đông cá nhân có nhiều mối liên hệ chặt chẽ là: Đặng Thị Kim Oanh (sở hữu 40% VĐL), Nguyễn Thị Nhung (sở hữu 20% VĐL) và Nguyễn Thuận (40% VĐL).
Bà Đặng Thị Kim Oanh (sinh năm 1970) là Tổng Giám đốc và người đại diện của CTCP Dịch vụ – Thương mại và Xây dựng địa ốc Kim Oanh (Kim Oanh Real) – một nhà phát triển bất động sản có tiếng ở Đồng Nai, Bình Dương và Tp. HCM.
Chân dung nữ doanh nhân Đặng Thị Kim Oanh
Được biết, Tân Mai Group và Thuận Lợi đã góp vốn thành lập CTCP Tân Thuận Bình Dương (ngày 21/4/2016) và CTCP Tân Thuận Đồng Nai (ngày 5/4/2017) để thực hiện các dự án ở 2 địa phương nêu trên.
Những diễn biến sau đó cho thấy, nhiều khả năng Tân Mai Group đã chuyển nhượng toàn bộ 30% cổ phần cho Thuận Lợi. Bởi, tính đến ngày 31/12/2018, Tân Mai Group chỉ ghi nhận khoản đầu tư duy nhất vào công ty liên kết là CTCP Bất động sản Tân Mai (Tân Mai Real).
Đáng chú ý, Tân Mai Real cũng là một khoản đầu tư theo “công thức liên doanh 30 – 70” khác của Tân Mai Group.
Cổ đông tại Tân Mai Real có gì đặc biệt?
Theo tìm hiểu của VietTimes, Tân Mai Real được thành lập vào tháng 12/2015, đăng ký quy mô vốn điều lệ là 600 tỷ đồng. Đến cuối năm 2017, Tân Mai Real đã điều chỉnh quy mô vốn xuống chỉ còn 477 tỷ đồng.
Cơ cấu cổ đông sáng lập của công ty bao gồm: CTCP Thương mại – Sản xuất xây dựng Hưng Thịnh (viết tắt: Hưng Thịnh Co, góp 10% VĐL); Tân Mai Group (góp 30% VĐL); CTCP Mai Và Cộng sự (viết tắt: Mai&Co, góp 30% VĐL) và ông Bùi Hoàng Lợi (góp 30% VĐL).
Trong đó, Tân Mai Group tham gia góp vốn bằng quyền sử dụng đất và quyền khai thác mặt bằng trên khu đất có diện tích 87.355 m2 tại phường Thống Nhất, Tp. Biên Hòa, Đồng Nai với tổng giá trị được thỏa thuận là 150 tỷ đồng.
Ngày 21/6/2017, Tân Mai Group đã chuyển nhượng cho Tân Mai Real phần lợi thế quyền sử dụng đất và quyền khai thác mặt bằng trên diện tích 55.307,8 m2 tại khu đất trên, với giá trị chuyển nhượng là hơn 104,49 tỷ đồng.
Hưng Thịnh Co được thành lập vào năm 1994, người đại diện của công ty là ông Bùi Mạnh Lân (sinh năm 1957) hiện đang đảm nhiệm vai trò Chủ tịch HĐQT của Tân Mai Real dù pháp nhân này chỉ tham gia góp 10% vốn điều lệ.
Công ty Mai&Co được thành lập vào năm 2013, đăng ký địa chỉ trụ sở chính tại tỉnh Bình Dương. Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc công ty này là bà Mai Thị Thanh Thúy (sinh năm 1976) có địa chỉ thường trú tại tỉnh Bình Dương.
Dữ liệu của VietTimes cho thấy, bà Mai Thị Thanh Thúy còn nắm giữ 8,75 triệu cổ phần của CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ gỗ Trường Thành (Mã CK: TTF).
Năm 2017, nhóm cổ đông Unigroup của ông Mai Hữu Tín – một doanh nhân “gốc” Bình Dương khác – đã từng bước thâu tóm TTF sau những lùm xùm liên quan đến việc “bốc hơi” cả nghìn tỷ đồng hàng tồn kho, gây rúng động thị trường chứng khoán.
Nhiều khả năng, bà Mai Thị Thanh Thúy là 1 trong số 12 nhà đầu tư cá nhân đã đăng ký mua vào 100 triệu cổ phần TTF với giá bằng mệnh giá thời điểm cuối năm 2017, góp phần giúp cho CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ gỗ Trường Thành “trụ lại” sàn HOSE.
Ngoài ra, Tân Mai Group và các công ty con còn tham gia nhiều hợp đồng hợp tác kinh doanh với các doanh nghiệp khác trong lĩnh vực bất động sản.
Tháng 8/2018, CTCP Tân Mai Miền Đông (Tân Mai Miền Đông) đã ký kết hợp đồng hợp tác kinh doanh với CTCP DRH Holdings nhằm mục tiêu xây dựng, phát triển, quản lý vận hành và kinh doanh Dự án Khu dân cư biệt thự do Tân Mai Miền Đông làm chủ đầu tư. Trong đó, Tân Mai Miền Đông tham gia góp 72 tỷ đồng bằng quyền sử dụng đất, còn DRH Holdings góp 168 tỷ đồng bằng tiền.
Tuy nhiên, tới tháng 10/2018, hai công ty này đã tiến hành thanh lý hợp đồng.
Tương tự, dự án khu logistics có diện tích 348.314 m2 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai của Tân Mai Group cũng bị nhà đầu tư đề nghị hủy thỏa thuận hợp tác. Nguyên nhân là do trong quá trình thực hiện phát sinh quá nhiều khó khăn bởi thủ tục pháp lý phức tạp và kéo dài.
Hiện, Tân Mai Group đang làm việc với UBND tỉnh Đồng Nai để xin chuyển mục đích sử dụng đất và quy hoạch xây dựng khu đất này từ đất sản xuất kinh doanh sang đất dân cư./.
