Chống gian lận xuất xứ: Phải có chế tài xử phạt đủ sức răn đe

Tổng cục Hải quan tiếp tục tăng cường các biện pháp đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng hóa, chuyển tải bất hợp pháp, trong đó sẽ có thống kê về các vụ việc gian lận, có dấu hiệu chuyển tải bất hợp pháp vào thị trường Hoa Kỳ và sẽ có kết quả báo cáo vào cuối năm.

Đây là chia sẻ của Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, ông Mai Xuân Thành vào sáng ngày 14/11, bên lề cuộc hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại do Bộ Tài chính, Bộ Công Thương và Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam phối hợp tổ chức.

*PV: Ông có thể cho biết cụ thể về mục đích của hội nghị này?

– Ông Mai Xuân Thành: Hội thảo là cơ hội cho các cơ quan chức năng, các bộ, ngành cùng nhau nhận thức đúng, đầy đủ về tình hình gian lận xuất xứ Việt Nam và chuyển tải bất hợp pháp.

Đây cũng là cơ hội để cơ quan hải quan hợp tác, phối hợp với cơ quan của Chính phủ và đối tác thương mại chính của Việt Nam cùng bàn thảo, tìm ra các giải pháp ngăn chặn gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp, giúp cho hoạt động thương mại phát triển bền vững.

Chúng tôi sẽ tiếp thu kinh nghiệm từ hội thảo để đề ra giải pháp phòng tránh, chủ động ngăn chặn hàng hóa có dấu hiệu chuyển tải bất hợp pháp vào Việt Nam đi các thị trường khác.

Hội thảo này cũng cho thấy quyết tâm của cơ quan chức năng trong việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ nêu ra tại đề án “Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ”, được ban hành kèm theo Quyết định 824/QĐ-TTg (ngày 4/7/2019).

*PV: Trong thời gian qua, cơ quan hải quan đã phát hiện, xử lý một số vụ việc gian lận, khi hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc lại được xuất đi nhiều thị trường dưới mác hàng Việt, trong đó có Hoa Kỳ, gây tổn hại đến lợi ích quốc gia. Ông có thể cho biết rõ hơn về việc này?

– Ông Mai Xuân Thành: Kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ từ đầu năm đến nay vẫn tiếp tục tăng với tốc độ cao. Đồng thời, Chính phủ Hoa Kỳ cũng đã có đánh giá “khá nhạy cảm” về tăng trưởng quá nhanh của hoạt động xuất khẩu hàng Việt Nam sang Hoa Kỳ.

Bên cạnh đó, nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc tăng rất nhanh, tới trên 40%. Điều đó làm đặt ra câu hỏi: có hay không sự liên thông giữa hàng từ Trung Quốc qua Việt Nam tới Hoa Kỳ.

Về việc này, chúng tôi cũng đã đánh giá và triển khai những biện pháp nghiên cứu, cùng với các bộ, ngành có kiến nghị với Chính phủ và Chính phủ cũng đã có chỉ đạo về vấn đề này.

Trong thời gian tới cơ quan hải quan sẽ tiến hành rà soát, đánh giá năng lực sản xuất của từng doanh nghiệp có tham gia hoạt động xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ để phân tích rủi ro và lựa chọn những doanh nghiệp cần phải kiểm tra kỹ lưỡng.

*PV: Những mặt hàng nào cơ quan hải quan sẽ quan tâm tăng cường kiểm soát để ngăn ngừa gian lận, thưa ông ?

– Ông Mai Xuân Thành: Mặt hàng thì khá đa dạng trên một diện rộng. Nhưng nghiên cứu ban đầu của chúng tôi tập trung vào những mặt hàng có tăng trưởng lớn, đột biến trước, những mặt hàng tăng trưởng từ 15% trở lên.

Chúng tôi nhận thấy rằng, nhóm hàng như điện, điện tử, linh kiện điện tử vẫn trong nhóm có nhiều nguy cơ gia tăng. Ngay cả những mặt hàng thủ công như là gỗ, tưởng là thế mạnh của chúng ta, nhưng cũng có gian lận.

Hội nghị chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp thu hút được sự quan tâm của các bộ, ngành, cộng đồng DN và tổ chức quốc tế. Ảnh: Văn Tá

*PV: Để nâng cao hiệu quả chống gian lận xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp, ông có ý kiến gì về quy định hiện hành?

– Ông Mai Xuân Thành: Qua thực tế đấu tranh với các hành vi vi phạm, chúng tôi thấy cần bổ sung các quy định liên quan đến nhãn mác hàng hóa; quy định rõ hơn về xuất xứ hàng Việt Nam…

Cơ quan hải quan cũng đã nhiều lần kiến nghị với Bộ Công Thương trong việc hoàn thiện các quy định về xuất xứ đối với hàng hóa Việt Nam. Ngày 15/11, chúng tôi được Văn phòng Chính phủ mời tham gia cuộc họp bàn với Bộ Công Thương về chống gian lận xuất xứ.

Về phía cơ quan hải quan cũng đang nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực hải quan, nhằm đảm bảo các chế tài đủ sức răn đe.

Đồng thời, Tổng cục Hải quan tiếp tục tăng cường các biện pháp đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng hóa, chuyển tải bất hợp pháp, trong đó sẽ có thống kê về các vụ việc gian lận, có dấu hiệu chuyển tải bất hợp pháp vào thị trường Hoa Kỳ và sẽ có kết quả báo cáo vào cuối năm.

Để nâng cao hiệu quả chống gian lận xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp, chúng tôi cho rằng, một trong những biện pháp cần triển khai ngay là cấp chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) thông qua Cơ chế một cửa quốc gia.

*PV: Xin cảm ơn ông!

Theo Thời báo Tài chính